Każda z odmian kukurydzy ma określone cechy użytkowe i na ich podstawie zostały sklasyfikowane i opisane przez hodowcę oraz jej dystrybutora. Zebranie wszystkich niezbędnych informacji o odmianie w jednym miejscu pozwala na szybką analizę jej przydatności do kierunku użytkowania, typu gleby oraz regionu geograficznego uprawy. W informacjach charakteryzujących odmiany nasion kukurydzy znajdują się liczne pojęcia, których definicje zostaną szerzej przedstawione w tym materiale.

Kierunek użytkowania

W Polsce wyróżniamy dwa kierunki użytkowania kukurydzy: na ziarno oraz na kiszonkę. W przypadku kukurydzy ziarnowej plon handlowy może być wykorzystany do:

• do spożycia: kukurydza cukrowa i pękająca (popcorn)
• produkcji bioetanolu
• celów przemiałowych — mąka i kasza
• produkcji skrobi kukurydzianej
• jako surowiec do produkcji pasz dla zwierząt

Kiszonka z kukurydzy to ogólna nazwa paszy treściwej przygotowanej w procesie beztlenowego zakiszania. Może ona być przygotowana z:

• całych roślin
• nieodkoszulkowanych kolb (LKS)
• odkoszulkowanych kolb (CCM)
• całych rośli

W użytkowaniu na kiszonkę zdecydowanie dominuje przygotowanie kiszonki z całych roślin, ponieważ umożliwia to w pełni wykorzystanie wyprodukowanej biomasy z hektara.

Różne może być użytkowanie kiszonki. Podstawowym jej celem w większości gospodarstw jest zapewnienie wysokiej jakości paszy objętościowej niezbędnej do żywienia bydła mlecznego oraz opasów. Zakiszona biomasa może być cennym surowcem do produkcji biogazu.

Wymagania glebowe

Kukurydza jest mało wymagająca w stosunku do stanowiska glebowego — uprawy „udają” się nawet na słabych glebach. Jednak w opisie odmian można znaleźć rekomendacje związane z wymaganiami glebowymi. Wynika to z faktu, że na drodze prac hodowlanych uzyskano nasiona kukurydzy o bardzo wysokim genetycznym poziomie plonowania biomasy lub ziarna. Może on zostać w pełni wykorzystany tylko w stanowiskach o dobrej albo nawet bardzo dobrej żyzności i produktywności.

Z jakością stanowiska wiąże się bardzo ważny czynnik — dostępność wody w glebie i zdolność jej retencji w okresie zmniejszonej ilości opadów. Na glebach lepszych, o większej zawartości materii organicznej z reguły zgromadzony jest większy zapas wody w glebie. Pozwala to na dobry wzrost kukurydzy, nawet w tracie okresowo występującej suszy.

Liczba FAO

Liczba FAO jest jednolitym oznaczeniem występującym na całym świecie i pozwala ona określić między innymi klasę wczesności odmian kukurydzy. Co z kolei daje możliwość określenia rejonizacji upraw kukurydzy o konkretnym FAO w danym regionie, na terenie Polski w użytkowaniu na ziarno lub na kiszonkę.

Liczba FAO to więc nic innego jak klasyfikacja odmian kukurydzy ze względu na długość okresu wegetacyjnego od momentu siewu do dojrzałości pełnej. Oznacza to, że im wyższa liczba FAO, tym dłuższy powinien być okres wegetacji, żeby odmiana mogła w pełni wykorzystać swój potencjał genetyczny. 

Liczba FAO to ciąg 3 cyfr, z których

• pierwsza oznacza podstawową klasę wczesności
• druga o klasie wczesności w obrębie grupy głównej
• trzecia o kolorze ziarniaka: zero — kolor żółty, liczby nieparzyste — kolor biały

W Polsce w zależności od regionu uprawiane mogą być z sukcesem kukurydze o FAO od 150 do 300. 

Podział grup wczesności wg FAO:

• odmiany wczesne — FAO do 220
• odmiany średnio — wczesne FAO 230 -250
• odmiany średnio — późne FAO 260 – 290
• odmiany późne — FAO powyżej 300

Mieszaniec pojedynczy a trójliniowy

Mieszaniec trójlinowy ma większą zmienność genetyczną, ponieważ został wyhodowany ze skrzyżowania komponentu matecznego (dwuliniowego) z komponentem ojcowskim jednolinowym. Efektem tego jest pokolenie trójliniowe pokolenie F1. Nasiona tego typu mieszańców są tańsze niż jednolinowych, a rośliny mają większa zdolność adaptacji do typu siedliska oraz przebiegu pogody.

Mieszaniec jednoliniowy powstaje w wyniku skrzyżowania jednolinowej linii matecznej z jednolinowym komponentem ojcowskim. Odmiany tego typu mają zdecydowanie mniejszą zmienność genetyczną niż mieszańce trójliniowe. Przekłada się ona na stabilność i regularność cech fenotypowych: wysokość roślin i osadzenia kolb, parametrów jakościowych ziarna. Jednak ma mniejszą zdolność dostosowania się do zmiennych warunków glebowo — klimatycznych.

Stay green

Stay green w dosłownym tłumaczeniu z języka angielskiego oznacza „pozostają zielone”. Wynika z tego, że rośliny kukurydzy utrzymują wysoką, intensywną zieloność roślin nawet w końcowym okresie wegetacji. Niesie to za sobą wiele korzyści zarówno w użytkowaniu na ziarno, jak i na kiszonkę.

W przypadku przeznaczenie uprawy kukurydzy na kiszonkę pozwala opóźnić zbiór. Zielone części roślin (liście, łodyga) są lepszym surowcem do produkcji kiszonki, ponieważ mogą być lepiej pocięte podczas zbioru. Przekłada się to na lepsze zagęszczenie biomasy w procesie formowania pryzmy, co sprzyja wytworzeniu odpowiednich warunków do zakiszania.

Korzyści z bardzo dobrego stay green są również w użytkowaniu kukurydzy na ziarno. Utrzymanie zieloności liści pozwala na wydłużenie okresu prowadzenia procesu fotosyntezy i produkcji asymilatów, które wykorzystywane są do wypełnienia ziarna. 

Niezależnie od kierunku użytkowania, zielone i „żyjące” rośliny są mniej podatne na infekcje grzybami patogenicznymi, zwłaszcza powodującymi choroby łodyg.